دلایل درد انگشت دست و روش های درمان آن

درد انگشت دست یک شکایت رایج است که می تواند ناشی از طیف گسترده ای از عوامل از آسیب های جزئی تا بیماری های زمینه ای جدی تر باشد. تشخیص دقیق علت درد انگشت دست برای تعیین روش درمانی مناسب و جلوگیری از عوارض احتمالی بسیار حائز اهمیت است. این مقاله به بررسی جامع علل درد انگشت دست علائم مرتبط روش های تشخیص پزشکی گزینه های درمانی مختلف و راهکارهای پیشگیری می پردازد.

درد انگشت دست به هرگونه احساس ناخوشایند ناراحتی یا سوزش در انگشتان دست اطلاق می شود. این درد می تواند حاد و ناگهانی یا مزمن و تدریجی باشد. از نظر علمی درد یک مکانیسم پیچیده و چندوجهی است که توسط سیستم عصبی بدن پردازش می شود. گیرنده های درد (نوسیسپتورها) در انگشتان دست به محرک های مختلفی مانند فشار حرارت مواد شیمیایی و آسیب بافتی پاسخ می دهند و سیگنال های عصبی را به مغز ارسال می کنند. مغز این سیگنال ها را به عنوان درد تفسیر می کند.

درد انگشت دست می تواند به صورت موضعی در یک انگشت خاص یا به صورت منتشر در چندین انگشت احساس شود. همچنین ممکن است با علائم دیگری مانند تورم قرمزی سفتی بی حسی گزگز ضعف و محدودیت حرکتی همراه باشد. درک دقیق ماهیت درد و علائم همراه نقش مهمی در تشخیص علت درد بند انگشتان دست و انتخاب درمان مناسب ایفا می کند. آناتومی پیچیده انگشتان دست شامل استخوان ها مفاصل رباط ها تاندون ها عضلات اعصاب و عروق خونی هر کدام می توانند در ایجاد درد نقش داشته باشند.

علائم و نشانه های مرتبط با درد انگشت دست

علائم و نشانه های همراه با درد انگشت دست می تواند بسیار متنوع باشد و به علت اصلی درد بستگی دارد. درک این علائم می تواند به پزشک در تشخیص دقیق تر کمک کند. برخی از علائم و نشانه های رایج عبارتند از :

• نوع درد : درد می تواند به صورت های مختلفی تجربه شود از جمله درد تیز و ضربان دار درد مبهم و آزاردهنده درد سوزشی درد تیرکشنده و درد همراه با گزگز و بی حسی. نوع درد می تواند سرنخ هایی در مورد علت آن ارائه دهد. به عنوان مثال درد تیز و ناگهانی ممکن است ناشی از آسیب حاد باشد در حالی که درد مبهم و مزمن ممکن است نشان دهنده مشکلات مفصلی یا عصبی باشد.
• محل درد : درد می تواند در یک انگشت خاص در چند انگشت در مفصل انگشت در نوک انگشت یا در کل انگشت احساس شود. محل درد می تواند به محدود کردن احتمالات تشخیصی کمک کند. به عنوان مثال درد در مفصل انگشت ممکن است نشان دهنده آرتروز یا آرتریت روماتوئید باشد در حالی که درد در نوک انگشت ممکن است ناشی از آسیب عصبی یا عفونت باشد.
• زمان و مدت درد : درد می تواند دائمی یا متناوب باشد. درد دائمی که به تدریج بدتر می شود ممکن است نشان دهنده بیماری پیشرونده ای مانند آرتروز باشد. درد متناوب که با فعالیت بدتر می شود و با استراحت بهبود می یابد ممکن است ناشی از استفاده بیش از حد یا آسیب های تاندونی باشد. مدت زمان درد حاد (کمتر از چند هفته) یا مزمن (بیش از سه ماه) نیز در تشخیص اهمیت دارد.
• علائم همراه : درد انگشت دست اغلب با علائم دیگری همراه است که می تواند اطلاعات مهمی در مورد علت درد ارائه دهد. این علائم شامل موارد زیر است :
• تورم : تورم انگشت می تواند نشان دهنده التهاب آسیب بافتی یا عفونت باشد.
• قرمزی و گرما : قرمزی و گرمای انگشت معمولاً نشان دهنده التهاب یا عفونت است.
• سفتی : سفتی انگشت به ویژه در صبح یا پس از استراحت می تواند نشانه آرتروز یا آرتریت روماتوئید باشد.
• بی حسی و گزگز : بی حسی و گزگز در انگشتان دست می تواند ناشی از فشار بر اعصاب محیطی مانند سندرم تونل کارپال یا نوروپاتی محیطی باشد.
• ضعف : ضعف در انگشتان دست می تواند ناشی از آسیب عصبی آسیب تاندونی یا بیماری های عضلانی باشد.
• محدودیت حرکتی : محدودیت در حرکت انگشتان دست می تواند ناشی از درد سفتی تورم یا آسیب های مفصلی و تاندونی باشد.
• تغییر شکل انگشت : تغییر شکل انگشتان دست مانند انحراف انگشت یا ایجاد گره های استخوانی می تواند نشان دهنده آرتروز یا سایر بیماری های مفصلی باشد.

توجه به این علائم و نشانه ها و ارائه اطلاعات دقیق به پزشک گام مهمی در تشخیص صحیح و درمان موثر درد انگشت دست است.

روش های تشخیص علمی و پزشکی درد انگشت دست

تشخیص علت درد انگشت دست معمولاً با یک معاینه فیزیکی دقیق توسط پزشک آغاز می شود. پزشک در مورد تاریخچه پزشکی بیمار ماهیت درد علائم همراه و عوامل تشدید و تسکین دهنده درد سؤالاتی می پرسد. سپس معاینه فیزیکی شامل بررسی موارد زیر است :

• لمس و معاینه انگشتان دست : پزشک انگشتان دست را لمس می کند تا به دنبال نقاط حساس تورم گره ها تغییر شکل ها و محدودیت حرکتی بگردد.
• ارزیابی دامنه حرکتی : پزشک دامنه حرکتی هر مفصل انگشت را بررسی می کند تا محدودیت های حرکتی و درد هنگام حرکت را ارزیابی کند.
• تست های عصبی : در صورت شک به مشکلات عصبی پزشک ممکن است تست های عصبی مانند تست تینل (Tinel’s test) و فالن (Phalen’s test) را انجام دهد تا سندرم تونل کارپال یا سایر نوروپاتی های محیطی را بررسی کند.
• معاینه سایر مفاصل : پزشک ممکن است مفاصل دیگر بدن را نیز معاینه کند تا علائم بیماری های سیستمیک مانند آرتریت روماتوئید را بررسی کند.

علاوه بر معاینه فیزیکی ممکن است از روش های تشخیصی تصویربرداری و آزمایشگاهی برای تشخیص دقیق تر استفاده شود :

• تصویربرداری :
• رادیوگرافی (اشعه ایکس) : رادیوگرافی برای ارزیابی استخوان ها و مفاصل انگشتان دست استفاده می شود. این روش می تواند شکستگی ها آرتروز تغییر شکل های استخوانی و سایر مشکلات ساختاری را نشان دهد.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) : MRI تصاویر دقیق تری از بافت های نرم مانند تاندون ها رباط ها عضلات اعصاب و غضروف ارائه می دهد. MRI برای تشخیص آسیب های بافت نرم تاندونیت پارگی رباط آسیب عصبی و مشکلات مفصلی پیچیده تر مفید است.
• سونوگرافی : سونوگرافی یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است که از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از بافت های نرم استفاده می کند. سونوگرافی می تواند برای تشخیص تاندونیت کیست های گانگلیونی و برخی از مشکلات مفصلی مفید باشد.
• آزمایش های آزمایشگاهی :
• آزمایش خون : آزمایش خون می تواند برای بررسی علائم التهاب عفونت و بیماری های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید انجام شود. آزمایش هایی مانند سرعت رسوب گلبول های قرمز (ESR) پروتئین واکنشی C (CRP) و فاکتور روماتوئید (RF) ممکن است درخواست شوند.
• تجزیه و تحلیل مایع مفصلی (آرتروسنتز) : در صورت وجود تورم مفصل پزشک ممکن است مایع مفصلی را برای تجزیه و تحلیل برداشت کند. این روش می تواند به تشخیص عفونت مفصلی نقرس و سایر بیماری های مفصلی کمک کند.
• تست های هدایت عصبی و الکترومیوگرافی (EMG) : این تست ها برای ارزیابی عملکرد اعصاب و عضلات استفاده می شوند و می توانند به تشخیص سندرم تونل کارپال و سایر نوروپاتی های محیطی کمک کنند.

با ترکیب اطلاعات حاصل از معاینه فیزیکی تصویربرداری و آزمایش های آزمایشگاهی پزشک می تواند به تشخیص دقیق علت درد انگشت دست دست یابد و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.

روش های درمانی درد انگشت دست

روش های درمانی درد انگشت دست به علت اصلی درد شدت علائم و شرایط فردی بیمار بستگی دارد. درمان ها می توانند شامل روش های دارویی پزشکی و بالینی و همچنین راهکارهای خانگی و تغییرات سبک زندگی باشند.

درمان های دارویی

داروها نقش مهمی در مدیریت درد و التهاب انگشت دست دارند. داروهای مختلفی برای درمان درد انگشت دست استفاده می شوند از جمله :

• داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) :
• استامینوفن (پاراستامول) : استامینوفن یک مسکن رایج است که برای تسکین دردهای خفیف تا متوسط ​​مفید است.
• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) : NSAIDs مانند ایبوپروفن ناپروکسن و آسپرین علاوه بر تسکین درد التهاب را نیز کاهش می دهند. NSAIDs برای دردهای ناشی از التهاب مانند آرتروز تاندونیت و آسیب های بافت نرم مؤثر هستند. مصرف طولانی مدت NSAIDs می تواند عوارض جانبی داشته باشد بنابراین مصرف آن ها باید تحت نظر پزشک باشد.
• داروهای مسکن تجویزی :
• مسکن های قوی تر : در صورت درد شدید که با مسکن های OTC تسکین نمی یابد پزشک ممکن است مسکن های قوی تری مانند ترامادول یا داروهای مخدر (اپیوئیدها) تجویز کند. داروهای مخدر باید با احتیاط و فقط در موارد ضروری و برای مدت کوتاه استفاده شوند زیرا خطر وابستگی و عوارض جانبی جدی دارند.
• کورتیکواستروئیدها : کورتیکواستروئیدها داروهای ضدالتهابی قوی هستند که می توانند به صورت خوراکی یا تزریقی برای کاهش التهاب و درد شدید استفاده شوند. تزریق کورتیکواستروئید به مفصل یا تاندون ملتهب می تواند تسکین سریع درد را فراهم کند اما استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها می تواند عوارض جانبی داشته باشد.
• داروهای موضعی :
• کرم ها و ژل های موضعی : کرم ها و ژل های موضعی حاوی NSAIDs یا مسکن های موضعی مانند لیدوکائین می توانند برای تسکین موضعی درد انگشت دست مفید باشند. این داروها مستقیماً روی پوست ناحیه دردناک مالیده می شوند و عوارض جانبی سیستمیک کمتری دارند.
• کپسایسین موضعی : کپسایسین یک ماده طبیعی است که از فلفل قرمز به دست می آید و می تواند به کاهش درد ناشی از آرتروز و نوروپاتی محیطی کمک کند.
• داروهای بیماری های زمینه ای : در صورتی که درد انگشت دست ناشی از یک بیماری زمینه ای مانند آرتریت روماتوئید نقرس یا دیابت باشد درمان بیماری زمینه ای ضروری است. این درمان ممکن است شامل داروهای خاص برای کنترل بیماری و کاهش درد انگشت دست باشد.

درمان های پزشکی و بالینی

علاوه بر داروها روش های پزشکی و بالینی مختلفی برای درمان درد انگشت دست وجود دارد :

• فیزیوتراپی و کاردرمانی : فیزیوتراپی و کاردرمانی نقش مهمی در توانبخشی و بهبود عملکرد انگشت دست دارند. فیزیوتراپیست ها و کاردرمانگران از تکنیک های مختلفی برای کاهش درد بهبود دامنه حرکتی افزایش قدرت عضلات و بهبود عملکرد روزمره دست استفاده می کنند. این تکنیک ها شامل موارد زیر است :
• تمرینات درمانی : تمرینات کششی و تقویتی برای بهبود انعطاف پذیری و قدرت انگشتان دست.
• گرما و سرما درمانی : استفاده از گرما یا سرما برای کاهش درد و التهاب.
• اولتراسوند و لیزر درمانی : استفاده از امواج اولتراسوند یا لیزر برای کاهش درد و التهاب و تسریع بهبودی بافت ها.
• تکنیک های دستی و ماساژ : تکنیک های دستی و ماساژ برای کاهش تنش عضلانی و بهبود گردش خون.
• اسپلینت و بریس : استفاده از اسپلینت یا بریس برای حمایت از انگشت دست کاهش درد و بهبود وضعیت مفصل یا تاندون آسیب دیده.
• تزریق کورتیکواستروئید : تزریق کورتیکواستروئید به مفصل تاندون یا غلاف تاندون ملتهب می تواند تسکین سریع درد و کاهش التهاب را فراهم کند. این روش معمولاً برای درمان تاندونیت التهاب مفاصل و سندرم تونل کارپال استفاده می شود. تزریق کورتیکواستروئید باید تحت نظر پزشک متخصص و با رعایت اصول استریل انجام شود.
• جراحی : جراحی معمولاً آخرین گزینه درمانی برای درد انگشت دست است و در مواردی که درمان های غیرجراحی موفقیت آمیز نبوده اند یا آسیب شدید باشد در نظر گرفته می شود. جراحی ممکن است برای موارد زیر انجام شود :
• ترمیم شکستگی ها و دررفتگی ها : جراحی برای تثبیت شکستگی های استخوانی و جا انداختن دررفتگی های مفاصل انگشت دست.
• آزاد سازی سندرم تونل کارپال : جراحی برای برداشتن فشار از روی عصب مدیان در سندرم تونل کارپال.
• ترمیم تاندون ها و رباط ها : جراحی برای ترمیم پارگی تاندون ها و رباط های انگشت دست.
• جایگزینی مفصل : در موارد آرتروز شدید جراحی جایگزینی مفصل ممکن است در نظر گرفته شود.
• طب سوزنی : طب سوزنی یک روش درمانی سنتی چینی است که در آن سوزن های بسیار نازک در نقاط خاصی از بدن وارد می شوند. برخی از مطالعات نشان داده اند که طب سوزنی می تواند در کاهش درد انگشت دست ناشی از آرتروز و سایر بیماری های مفصلی مؤثر باشد.
• تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) : TENS یک روش درمانی غیرتهاجمی است که از جریان الکتریکی خفیف برای تحریک اعصاب و کاهش درد استفاده می کند. دستگاه TENS پالس های الکتریکی را از طریق الکترودهای قرار داده شده روی پوست به ناحیه دردناک ارسال می کند.

انتخاب روش درمانی مناسب برای درد انگشت دست بستگی به تشخیص دقیق علت درد شدت علائم و شرایط فردی بیمار دارد. پزشک متخصص با ارزیابی دقیق و در نظر گرفتن تمام جوانب بهترین برنامه درمانی را برای هر بیمار تعیین می کند.

راهکارهای خانگی و توصیه های سبک زندگی برای درد انگشت دست

علاوه بر درمان های پزشکی راهکارهای خانگی و تغییرات سبک زندگی می توانند نقش مهمی در مدیریت درد انگشت دست و تسریع بهبودی ایفا کنند :

• استراحت : استراحت دادن به انگشت دست آسیب دیده و اجتناب از فعالیت هایی که درد را تشدید می کنند بسیار مهم است. استراحت به بافت های آسیب دیده فرصت می دهد تا بهبود یابند.
• یخ درمانی : استفاده از کمپرس یخ به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه چند بار در روز می تواند به کاهش درد تورم و التهاب کمک کند. یخ را مستقیماً روی پوست قرار ندهید و آن را در یک پارچه بپیچید.
• گرما درمانی : استفاده از کمپرس گرم یا حمام آب گرم می تواند به کاهش سفتی و درد مزمن انگشت دست کمک کند. گرما باعث افزایش جریان خون و آرامش عضلات می شود.
• بالا نگه داشتن دست : بالا نگه داشتن دست آسیب دیده بالاتر از سطح قلب می تواند به کاهش تورم کمک کند.
• تمرینات سبک : انجام تمرینات سبک کششی و حرکتی مطابق با توصیه پزشک یا فیزیوتراپیست می تواند به حفظ دامنه حرکتی و جلوگیری از سفتی مفصل کمک کند.
• تغییرات ارگونومیک : اگر درد انگشت دست ناشی از فعالیت های تکراری یا وضعیت نامناسب در محل کار باشد ایجاد تغییرات ارگونومیک در محیط کار می تواند بسیار مفید باشد. این تغییرات شامل استفاده از ابزارهای ارگونومیک تنظیم ارتفاع میز و صندلی و استراحت های منظم در حین کار است.
• کاهش وزن : در صورت اضافه وزن یا چاقی کاهش وزن می تواند فشار روی مفاصل انگشتان دست را کاهش دهد و درد را تسکین دهد.
• تغذیه سالم : پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل غنی از میوه ها سبزیجات و غلات کامل و محدود کردن غذاهای فرآوری شده و التهاب زا می تواند به سلامت کلی مفاصل و کاهش التهاب کمک کند.
• ترک سیگار : سیگار کشیدن می تواند جریان خون به بافت ها را کاهش دهد و روند بهبودی را کندتر کند. ترک سیگار می تواند به بهبود سلامت مفاصل و کاهش درد کمک کند.
• مدیریت استرس : استرس مزمن می تواند درد را تشدید کند. تکنیک های مدیریت استرس مانند مدیتیشن یوگا و تنفس عمیق می توانند به کاهش استرس و درد کمک کنند.

این راهکارهای خانگی و تغییرات سبک زندگی می توانند به عنوان مکمل درمان های پزشکی برای مدیریت درد انگشت دست مورد استفاده قرار گیرند. با این حال مهم است که قبل از شروع هرگونه درمان خانگی یا تغییر سبک زندگی با پزشک خود مشورت کنید.

روش های پیشگیری از درد انگشت دست و اقدامات لازم

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. با رعایت برخی اقدامات ساده می توان خطر ابتلا به درد انگشت دست را کاهش داد :

• جلوگیری از آسیب : اجتناب از آسیب دیدگی انگشتان دست به ویژه در حین ورزش و فعالیت های بدنی بسیار مهم است. استفاده از تجهیزات محافظتی مناسب مانند دستکش های محافظ در هنگام کار با ابزار و وسایل سنگین می تواند از آسیب دیدگی انگشتان دست جلوگیری کند.
• رعایت اصول ارگونومی : در محیط کار و منزل اصول ارگونومی را رعایت کنید تا فشار روی مفاصل انگشتان دست کاهش یابد. از ابزارهای ارگونومیک استفاده کنید وضعیت بدن خود را در حین کار اصلاح کنید و استراحت های منظم داشته باشید.
• گرم کردن قبل از فعالیت : قبل از شروع هرگونه فعالیت بدنی یا کار تکراری با دست انگشتان دست خود را به خوبی گرم کنید. تمرینات کششی و حرکتی سبک می توانند عضلات و مفاصل را برای فعالیت آماده کنند و خطر آسیب دیدگی را کاهش دهند.
• تقویت عضلات دست : تقویت عضلات دست و مچ می تواند به حمایت از مفاصل انگشتان دست و جلوگیری از آسیب دیدگی کمک کند. تمرینات تقویتی منظم مانند استفاده از توپ های تقویتی دست و وزنه های سبک می تواند مفید باشد.
• حفظ وزن مناسب : حفظ وزن مناسب می تواند فشار روی مفاصل انگشتان دست را کاهش دهد و خطر ابتلا به آرتروز و درد مفصلی را کاهش دهد.
• کنترل بیماری های زمینه ای : اگر به بیماری های زمینه ای مانند دیابت آرتریت روماتوئید یا نقرس مبتلا هستید مدیریت و کنترل مناسب این بیماری ها می تواند به جلوگیری از عوارض مرتبط با دست و انگشتان دست کمک کند.
• توجه به علائم اولیه : به علائم اولیه درد انگشت دست توجه کنید و در صورت بروز درد مداوم یا شدید به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و درمان به موقع می تواند از پیشرفت بیماری و عوارض جدی تر جلوگیری کند.

با رعایت این اقدامات پیشگیرانه و توجه به سلامت دست ها می توان خطر ابتلا به درد انگشت دست را به میزان قابل توجهی کاهش داد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.

نتیجه گیری علمی و کاربردی

درد انگشت دست یک مشکل شایع است که می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. تشخیص دقیق علت درد کلید اصلی درمان موثر و جلوگیری از عوارض احتمالی است. این مقاله به بررسی جامع علل درد انگشت دست علائم مرتبط روش های تشخیصی و درمانی و راهکارهای پیشگیری پرداخت.

از دیدگاه علمی درد انگشت دست یک مکانیسم پیچیده است که تحت تأثیر عوامل مختلف بیولوژیکی روانشناختی و اجتماعی قرار دارد. رویکرد جامع به درمان درد انگشت دست باید شامل ارزیابی دقیق تشخیص صحیح درمان های دارویی و غیردارویی توانبخشی و تغییرات سبک زندگی باشد.

از دیدگاه کاربردی آگاهی از علل و علائم درد انگشت دست مراجعه به پزشک در صورت لزوم رعایت توصیه های درمانی و پیشگیرانه و انجام اقدامات خود مراقبتی می تواند به افراد کمک کند تا درد انگشت دست خود را به طور موثر مدیریت کرده و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.

پرسش و پاسخ (FAQ)

1. سؤال : آیا درد انگشت دست همیشه جدی است؟
   پاسخ : درد انگشت دست همیشه جدی نیست و بسیاری از موارد به دلیل آسیب های جزئی یا استفاده بیش از حد ایجاد می شوند و به مرور زمان بهبود می یابند. با این حال درد مداوم شدید یا همراه با علائم دیگر مانند تورم قرمزی بی حسی یا محدودیت حرکتی می تواند نشان دهنده مشکلات جدی تری باشد و نیاز به ارزیابی پزشکی دارد.
2. سؤال : چه زمانی باید برای درد انگشت دست به پزشک مراجعه کرد؟
   پاسخ : در موارد زیر توصیه می شود برای درد انگشت دست به پزشک مراجعه کنید :
• درد شدید و غیرقابل تحمل
• درد مداوم که بیش از چند روز طول بکشد و بهبود نیابد
• درد همراه با تورم قرمزی گرما یا تب
• درد همراه با بی حسی گزگز یا ضعف در انگشتان دست
• محدودیت حرکتی قابل توجه در انگشتان دست
• آسیب دیدگی انگشت دست که با درد شدید همراه باشد
• درد انگشت دست همراه با علائم بیماری های سیستمیک مانند خستگی تب درد مفاصل دیگر
3. سؤال : آیا راهکارهای خانگی برای تسکین درد انگشت دست وجود دارد؟
   پاسخ : بله راهکارهای خانگی متعددی می توانند به تسکین درد انگشت دست کمک کنند از جمله :
• استراحت : استراحت دادن به انگشت دست آسیب دیده و اجتناب از فعالیت های تشدیدکننده درد.
• یخ درمانی : استفاده از کمپرس یخ برای کاهش درد و التهاب.
• گرما درمانی : استفاده از کمپرس گرم برای کاهش سفتی و درد مزمن.
• بالا نگه داشتن دست : بالا نگه داشتن دست برای کاهش تورم.
• مسکن های بدون نسخه : استفاده از مسکن های OTC مانند استامینوفن یا ایبوپروفن.
• تمرینات سبک : انجام تمرینات کششی و حرکتی سبک برای حفظ دامنه حرکتی.

تأکید مهم : اطلاعات ارائه شده در این مقاله جنبه عمومی دارند و نباید به عنوان جایگزینی برای نظر تشخیص یا درمان حرفه ای پزشکی در نظر گرفته شوند. همواره برای تشخیص و درمان درد انگشت دست و هرگونه مشکل پزشکی دیگر با پزشک متخصص مشورت کنید. پزشک شما با بررسی دقیق شرایط شما بهترین برنامه درمانی را تعیین خواهد کرد.