خلاصه کتاب پیام تندرستی: تدابیر تندرستی در فصل بهار ( نویسنده ناصر رضایی پور )

کتاب «پیام تندرستی: تدابیر تندرستی در فصل بهار» اثر دکتر ناصر رضایی پور، راهنمایی جامع برای حفظ سلامتی در این فصل دگرگون کننده است. این کتاب به افراد کمک می کند تا با شناخت مزاج بهار و رعایت توصیه های طب سنتی، از انباشت مواد زائد در بدن جلوگیری کرده و بهاری سرشار از تندرستی و نشاط را تجربه کنند.

فصل بهار، با طراوت و سرزندگی خاص خود، همواره نویدبخش آغازهای تازه و دگرگونی است. اما از دیدگاه طب سنتی ایرانی، این فصل تنها با شکوفه های رنگارنگ و هوای دلپذیر شناخته نمی شود؛ بلکه به عنوان دوره ای حیاتی برای بدن انسان در نظر گرفته می شود که نیازمند توجه ویژه و تدابیر خاصی برای حفظ تعادل و پیشگیری از بیماری هاست. در این میان، دانش طب سنتی با هزاران سال قدمت، راهکارهایی ارزشمند و کاربردی را برای هماهنگی با طبیعت و ارتقای سطح سلامتی در این ایام ارائه می دهد. دکتر ناصر رضایی پور، به عنوان متخصص و پژوهشگر برجسته این حوزه، با نگارش کتاب ارزشمند «پیام تندرستی: تدابیر تندرستی در فصل بهار»، گنجینه ای از این آموزه های کهن را در قالب یک راهنمای عملی و قابل فهم در اختیار علاقه مندان قرار داده است. این مقاله به عنوان یک خلاصه جامع و کاربردی از مهم ترین نکات و رهنمودهای این کتاب، خواننده را با چکیده مباحث اصلی آن آشنا می کند تا پیش از مطالعه کامل کتاب یا به عنوان یک مرجع سریع، بتواند از محتوای غنی آن بهره مند شود. اینجا نه فقط به معرفی کتاب، بلکه به ارائه نکات کلیدی و کاربردی آن می پردازیم تا خواننده به عمق پیام های تندرستی دکتر رضایی پور دست یابد و آن ها را در زندگی روزمره خود به کار گیرد.

درک مزاج بهار از دیدگاه طب سنتی

برای درک عمیق تر آموزه های طب سنتی، آشنایی با مفهوم مزاج ها و طبع ها اساسی است. طب ایرانی بدن انسان را با چهار مزاج اصلی صفراوی، دموی، بلغمی و سوداوی توصیف می کند که هر یک خصوصیات خاص خود را دارند. این دانش کهن، نه تنها به مزاج فردی، بلکه به مزاج فصول سال نیز توجه ویژه ای دارد تا انسان بتواند با هماهنگی با طبیعت، سلامتی خود را حفظ کند.

فصل بهار از منظر طب سنتی، مزاجی گرم و مرطوب و در عین حال معتدل و لطیف دارد. این مزاج، تأثیرات منحصربه فردی بر روح و جسم انسان می گذارد. گرمای ملایم بهار به همراه لطافت آن، موجب گشایش منافذ پوستی و رقیق شدن اخلاط غلیظ انباشته شده در بدن می شود. این تغییرات، اغلب به تقویت نیروهای بدنی و روح منجر می گردد. همان طور که بزرگان طب سنتی مانند شیخ الرئیس پورسینا اشاره کرده اند، هوای معتدل، مدد روح می شود؛ چرا که با خون لطیف در قلب آمیخته و روح حیوانی را که یکی از ارواح سه گانه بدن است، تقویت می کند. این اعتدال در هوا، به کاهش حرارت درونی قلب و دفع بخارهای لطیف از آن کمک می کند و روحیه و شادابی فرد را بهبود می بخشد.

فصل بهار به دلیل همین اعتدال و لطافت، برای تمام سنین، به ویژه کودکان، بسیار مناسب ارزیابی می شود. علاوه بر این، برای پیران که به طور طبیعی مزاج سرد و خشک تری دارند، و همچنین افرادی که دارای مزاج سرد و خشک هستند یا از بیماری های با طبع سرد و خشک رنج می برند، بهار می تواند فصل آسایش و تندرستی بیشتری باشد. این گروه از افراد در بهار، اغلب احساس بهبود و افزایش انرژی می کنند، زیرا مزاج معتدل بهار تا حدی سردی و خشکی بدن آن ها را تعدیل می کند و به تعادل می رساند. درک این اصول به ما کمک می کند تا با شناخت دقیق تر از ویژگی های بهار، تدابیر تندرستی مناسبی را برای حفظ سلامتی خود اتخاذ کنیم و از تغییرات این فصل به بهترین نحو بهره مند شویم.

چرا بهار فصل پاکسازی و در عین حال مستعد بیماری است؟

یکی از مهم ترین مباحثی که دکتر ناصر رضایی پور در کتاب «پیام تندرستی: تدابیر تندرستی در فصل بهار» به آن می پردازد، توضیح دقیق چگونگی تبدیل شدن بهار به فصلی برای پاکسازی و در عین حال مستعد بیماری است. این موضوع ریشه ای عمیق در فلسفه طب سنتی و درک آن از تعامل بدن با محیط دارد و به شناخت علل بسیاری از مشکلات شایع بهاری کمک می کند.

در طول فصل زمستان، به دلیل سرمای هوا و نیاز بدن به انرژی بیشتر برای مقابله با آن، معمولاً افراد به پرخوری روی می آورند و تمایل به مصرف غذاهای سنگین تر و چرب تر افزایش می یابد. از سوی دیگر، کم تحرکی و کاهش فعالیت های بدنی در این فصل، به همراه کاهش تعریق، منجر به انباشت مواد زائد و اخلاط غلیظ (به ویژه سودا) در بدن می شود. این مواد اضافی، که به طور کامل دفع نشده اند، در اندام های مختلف تجمع می یابند و منتظر فرصتی برای دفع می مانند.

با آغاز فصل بهار و افزایش تدریجی گرما و لطافت هوا، این مواد زائد و غلیظ که در زمستان انباشته شده بودند، رقیق می شوند. همان طور که یخ در مقابل گرما ذوب می شود، اخلاط غلیظ نیز در اثر حرارت معتدل بهار روان تر شده و در بدن پخش می شوند. اگر سیستم دفعی بدن به درستی عمل نکند و این مواد به موقع و به طور کامل از بدن خارج نشوند، به سمت اندام های ضعیف تر و مستعدتر (مانند پوست، مفاصل، چشم ها، بینی، لوزه ها و مغز) هجوم می برند. این هجوم اخلاط رقیق شده می تواند منجر به بروز انواع بیماری ها و عوارض شود که بسیاری از ما در بهار آن ها را تجربه می کنیم.

از جمله بیماری های شایع بهاری که ریشه در این پدیده دارند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشکلات پوستی: دمل، ورم های چرکی، جوش، خارش و انواع بیماری های پوستی جوش دار.
• مشکلات تنفسی و حلق: ورم لوزه ها و حلق، زکام (آبریزش بینی)، گرفتگی صدا، سرفه و حساسیت های فصلی (رینیت آلرژیک).
• مشکلات مفصلی: درد و ورم های مفصلی.
• خونریزی ها: خونریزی از بینی و مقعد.
• مشکلات روحی و عصبی: وسواس سوداوی و برخی بیماری های روحی، و در موارد شدیدتر حتی صرع و سکته.

بنابراین، فصل بهار نه تنها زمان شکوفایی طبیعت، بلکه فرصتی طلایی برای پاکسازی بدن از انباشتگی های زمستانی است. دکتر رضایی پور تأکید می کند که اهمیت پیشگیری و پاکسازی در این فصل دوچندان می شود. افرادی که در زمستان به دلیل پرخوری و کم تحرکی دچار اضافه وزن و انباشت مواد زائد شده اند، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری ها در بهار هستند. از این رو، رعایت تدابیر صحیح بهاری برای دفع این مواد و حفظ سلامتی، حیاتی است و می تواند از بروز بسیاری از مشکلات پیشگیری کند.

تدابیر تغذیه ای اصلی در فصل بهار (رژیم غذایی بهاره)

تغذیه، از مهم ترین ارکان حفظ سلامتی در هر فصلی است و بهار نیز از این قاعده مستثنی نیست. دکتر ناصر رضایی پور در کتاب خود، تأکید ویژه ای بر تدابیر تغذیه ای بهاری دارد و رعایت آن ها را کلید پیشگیری از بسیاری از بیماری های این فصل می داند. رژیم غذایی بهاره بر پایه لطافت، سبکی و تعدیل حرارت بدن استوار است تا به دفع مواد زائد و حفظ تعادل مزاج کمک کند.

پرهیزهای غذایی مهم

یکی از اصول اساسی در تدابیر تغذیه ای بهار، پرهیز از مصرف برخی مواد غذایی است که می توانند بار اضافی بر کبد و دستگاه گوارش وارد کرده و به انباشت اخلاط نامناسب دامن بزنند. این پرهیزها به بدن کمک می کنند تا فرایند پاکسازی را آسان تر انجام دهد و از تولید مواد زائد جدید جلوگیری کند:

• غذاهای چرب، سنگین و سرخ کردنی: این نوع غذاها به کبد فشار وارد کرده و دفع سموم را دشوار می کنند. هضم آن ها نیز انرژی زیادی از بدن می گیرد و منجر به انباشتگی بیشتر می شود.
• غذاهای تند و ادویه جات تند: مصرف بیش از حد ادویه جات با طبع گرم و تند، حرارت درونی بدن را افزایش داده و می تواند به تشدید خارش ها، جوش ها و التهابات پوستی در بهار منجر شود.
• گوشت قرمز: به خصوص گوشت گاو و گوسفند پرچرب، سنگین و دیر هضم هستند و می توانند تولید سودا را در بدن افزایش دهند. بهتر است در این فصل مصرف آن ها را به حداقل رساند و در صورت لزوم از گوشت های با طبع خنک تر و لطیف تر استفاده کرد.
• شکلات و قهوه: این مواد نیز دارای طبع گرم و خشک هستند و می توانند منجر به افزایش صفرا و خشکی در بدن شوند، که برای بهار توصیه نمی شود.
• مواد دارای طبع سرد (در اوایل بهار): با وجود لطافت بهار، در اوایل فصل ممکن است همچنان سردی هایی وجود داشته باشد. مصرف بیش از حد مواد خیلی سرد می تواند تعادل بدن را بر هم زند.
• پرخوری: از مهم ترین پرهیزها در هر فصلی و به ویژه بهار است. مصرف بیش از حد غذا، حتی اگر غذاهای لطیف باشند، منجر به انباشتگی و دشواری در دفع می شود. تأکید بر مصرف غذاهای با حجم کم و غذائیت لطیف است.

توصیه های غذایی مفید

در مقابل پرهیزها، دکتر رضایی پور به مصرف مواد غذایی خاصی توصیه می کند که به بدن در فرایند پاکسازی و تعدیل مزاج کمک می کنند و نشاط بهاری را به ارمغان می آورند:

• غذاهای لطیف و سبک: بهترین انتخاب در این فصل، غذاهایی هستند که به راحتی هضم می شوند و بار کمی بر دستگاه گوارش تحمیل می کنند. انواع آش های ساده با سبزیجات و حبوبات کم، و سوپ های رقیق و سبک، گزینه های ایده آلی هستند.
• میوه ها و سبزیجات تازه و فصلی: این گروه غذایی سرشار از فیبر، ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها هستند و به پاکسازی بدن کمک شایانی می کنند. مصرف فراوان کاهو، گشنیز، اسفناج، آلو، گوجه سبز، توت فرنگی، خیار و مرکبات (با احتیاط در مورد سردی) توصیه می شود. این میوه ها و سبزیجات دارای رطوبت و لطافت هستند و به رقیق شدن و دفع اخلاط کمک می کنند.
• نوشیدن آب کافی و نوشیدنی های مناسب فصل: هیدراته ماندن بدن برای دفع سموم ضروری است. مصرف آب جوشیده ولرم، شربت های طبیعی و دمنوش های با طبع معتدل و خنک، به پاکسازی و طراوت بدن کمک می کند.

عمل به این توصیه های تغذیه ای، یک گام مهم در هماهنگی با طبیعت بهاری و پیشگیری از بروز مشکلات سلامتی است. با رعایت این اصول، می توان بهاری سالم تر و پرانرژی تر را تجربه کرد.

دکتر رضایی پور معتقد است که منظور از «غذای لطیف» در طب ایرانی، خوراکی است که با وجود حجم زیاد، غذائیت کمی دارد و اصطلاحاً «شکم پرکن» است. با خوردن چنین غذاهایی، دستگاه گوارش سرگرم هضم می شود اما مواد غذایی زیادی وارد عروق نمی شود و به پُری بدن از اخلاط دامن نمی زند. از این رو، انواع آش های سبک و سوپ های ساده، میوه ها و سبزی جات، به عنوان غذاهای لطیف در این فصل توصیه شده اند.

نوشیدنی های شفابخش و کاربردی بهاری

در کنار تدابیر تغذیه ای، نوشیدنی های خاصی در طب سنتی برای فصل بهار توصیه می شوند که نقش مهمی در پاکسازی، تعدیل حرارت و رطوبت بخشی به بدن دارند. دکتر ناصر رضایی پور در کتاب خود، به تفصیل به خواص و نحوه تهیه این نوشیدنی های درمانی پرداخته است.

ماءالشعیر طبی سنتی

ماءالشعیر طبی سنتی، یکی از مهم ترین و پرکاربردترین نوشیدنی ها در طب سنتی برای فصل بهار است. این نوشیدنی به دلیل خواص خنک کنندگی، ادرارآوری و دفع سموم، برای پاکسازی بدن و تعدیل حرارت بسیار مفید است. ماءالشعیر طبی به کاهش تشنگی، رفع حرارت اضافی بدن، و کاهش التهابات کمک می کند و برای کسانی که در بهار دچار حساسیت، خارش و جوش می شوند، بسیار توصیه می شود.

طرز تهیه دقیق ماءالشعیر طبی:

باید توجه داشت که ماءالشعیر طبی با ماءالشعیرهای صنعتی موجود در بازار کاملاً متفاوت است. برای تهیه آن:

1. یک پیمانه جوی پوست کنده (بدون سبوس) را با حدود ده تا پانزده پیمانه آب مخلوط کنید.
2. مخلوط را روی حرارت ملایم قرار دهید و اجازه دهید به آرامی بجوشد.
3. پس از حدود ۲۰ دقیقه که جوها شکفته شدند و آب حالتی نیمه غلیظ و شیری رنگ به خود گرفت، حرارت را خاموش کنید.
4. مایع را بلافاصله صاف کنید. اجازه ندهید که جوها در آب سرد شوند، زیرا در این صورت نشاسته آن ها وارد مایع می شود و خواص آن تغییر می کند.
5. ماءالشعیر طبی را به صورت ولرم یا خنک (پس از رسیدن به دمای محیط) میل کنید.

این نوشیدنی باید تازه تهیه و مصرف شود. مصرف روزانه ماءالشعیر طبی می تواند به پاکسازی کبد، دفع اخلاط و کاهش عوارض بهاری کمک کند.

سکنجبین ها

سکنجبین، شربتی کهن و باستانی است که از ترکیب سرکه و عسل (یا شکر) تهیه می شود و در طب سنتی جایگاه ویژه ای در تعدیل مزاج و پاکسازی بدن دارد. این نوشیدنی نیز در بهار، به دلیل خواص تلطیف کنندگی و بازکنندگی انسدادها، بسیار مفید است.

معرفی انواع سکنجبین و خواص آن ها:

• سکنجبین ساده (عسلی یا شکری): پایه اصلی سکنجبین است که از جوشاندن سرکه و عسل (یا شکر) با نسبت های مشخص تهیه می شود. این سکنجبین به تلطیف اخلاط غلیظ، رفع تشنگی و کاهش حرارت کبد کمک می کند.
• سکنجبین با بنفشه: با افزودن گل بنفشه به سکنجبین ساده تهیه می شود. گل بنفشه دارای طبع سرد و تر است و خواص ضد التهابی و آرام بخش دارد. این نوع سکنجبین برای رفع حرارت، کاهش خشکی گلو و سرفه ناشی از حساسیت های بهاری بسیار مفید است.

سکنجبین ها را می توان با آب رقیق کرده و به عنوان شربت خنک کننده در طول روز مصرف کرد. مصرف منظم سکنجبین، به ویژه در بهار، به تعدیل صفرا، تلطیف اخلاط و پیشگیری از مشکلات ناشی از گرمای فزاینده کمک می کند.

دیگر دمنوش های توصیه شده

برای مشکلات خاص و شایع بهاری، برخی دمنوش ها نیز راهکارهای طبیعی و مؤثری ارائه می دهند:

• دمنوش بنفشه و شکر تیغال (برای خارش گلو و خشکی مخاط): این دمنوش برای رفع خارش گلو و سرفه های خشک ناشی از حساسیت های فصلی بسیار مؤثر است. بنفشه خاصیت نرم کنندگی و ضدالتهابی دارد و شکر تیغال به رفع خشکی مخاط و نرم کردن گلو کمک می کند.

نحوه تهیه دمنوش بنفشه و شکر تیغال:

چند گرم بنفشه (حدود ۵-۱۰ گرم) و شکر تیغال (یک یا دو عدد) را در دو لیوان آب ریخته و روی حرارت ملایم قرار دهید. اجازه دهید به آرامی بجوشد تا یک لیوان از آن باقی بماند. سپس آن را صاف کرده و شب پیش از خواب میل کنید. افرادی که خارش گلویشان شدیدتر است، می توانند صبح ناشتا نیز یک لیوان دیگر از این دمنوش را بنوشند. این دمنوش به صورت عملی در کتاب دکتر رضایی پور نیز برای این عارضه توصیه شده است.

بهره گیری از این نوشیدنی ها، بخشی جدایی ناپذیر از تدابیر تندرستی در بهار است که به بدن کمک می کند تا با تغییرات محیطی سازگار شود و از سرزندگی این فصل بهره کامل را ببرد.

تدابیر سبک زندگی و رفتاری برای بهار

همان طور که دکتر ناصر رضایی پور در کتاب خود تأکید می کند، سلامتی تنها به آنچه می خوریم خلاصه نمی شود، بلکه سبک زندگی و عادات رفتاری ما نیز نقش حیاتی در حفظ تعادل بدن ایفا می کنند. در فصل بهار، با توجه به تغییرات مزاجی و فعال شدن اخلاط، رعایت برخی تدابیر رفتاری و سبک زندگی می تواند به طور چشمگیری به پاکسازی بدن و پیشگیری از بیماری ها کمک کند.

فعالیت بدنی

ورزش و تحرک، همواره برای سلامتی توصیه می شود، اما در بهار اهمیت ویژه ای پیدا می کند. فعالیت های بدنی سبک و منظم در این فصل، به دفع فضولات و مواد زائد انباشته شده در بدن کمک می کند. تعریق ناشی از ورزش، یکی از راه های مؤثر برای خروج سموم از بدن است. پیاده روی در طبیعت با هوای معتدل بهاری، یوگا، یا حرکات کششی ملایم، گزینه های مناسبی هستند.

علاوه بر ورزش های عمومی، تمرینات تنفسی روزانه نیز در این فصل توصیه می شود. این تمرینات به تقویت سیستم تنفسی، بهبود اکسیژن رسانی به سلول ها و افزایش ظرفیت دفع سموم از طریق ریه ها کمک می کنند. دم و بازدم عمیق و آگاهانه در فضای باز و پاک بهاری، می تواند تأثیر شگرفی بر نشاط و پاکسازی بدن داشته باشد.

پوشاک

فصل بهار با تغییرات آب و هوایی ناگهانی همراه است؛ ممکن است یک روز گرم و آفتابی باشد و روز دیگر سرد و بارانی. عدم توجه به این تغییرات و پوشیدن لباس نامناسب می تواند منجر به سرماخوردگی و مشکلات تنفسی شود. از این رو، توصیه می شود که لباس های چند لایه بپوشید تا در صورت تغییر دما، بتوانید به راحتی لباس کم یا زیاد کنید. محافظت از سر و گردن در برابر باد و سرما نیز اهمیت دارد، به خصوص در اوایل صبح و غروب.

خواب و استراحت

کیفیت و زمان بندی خواب در بهار نیز اهمیت خاص خود را دارد. با طولانی تر شدن روزها و افزایش انرژی محیط، تمایل به دیر خوابیدن ممکن است افزایش یابد. اما برای حفظ تعادل انرژی در بدن و کمک به فرایندهای طبیعی پاکسازی، خواب کافی و با کیفیت ضروری است. توصیه می شود که برنامه خواب منظمی داشته باشید و تلاش کنید قبل از نیمه شب به خواب روید. بیدار شدن با طلوع آفتاب نیز می تواند به هماهنگی بدن با ریتم طبیعی بهار کمک کند و احساس نشاط بیشتری به ارمغان آورد.

اجابت مزاج

دفع منظم و آسان فضولات، از مهم ترین راه های پاکسازی بدن و جلوگیری از انباشت سموم است. در بهار که مواد زائد در بدن به حرکت درمی آیند، اهمیت اجابت مزاج منظم دوچندان می شود. یبوست در این فصل می تواند به شدت به سلامتی آسیب برساند و منجر به بازجذب سموم به جریان خون و تشدید بیماری های بهاری شود. دکتر رضایی پور بر اهمیت دفع کامل و آسان تأکید می کند و راهکارهای طبیعی برای کمک به اجابت مزاج را توصیه می کند.

از جمله این راهکارها می توان به مصرف فیبر کافی از طریق میوه ها و سبزیجات، نوشیدن آب ولرم، و در صورت نیاز، استفاده از ملین های طبیعی ملایم مانند خاکشیر، بارهنگ یا روغن زیتون اشاره کرد. رعایت این تدابیر سبک زندگی، در کنار رژیم غذایی مناسب، ستون فقرات حفظ سلامتی در فصل پربرکت بهار را تشکیل می دهد و تجربه ای سالم و پرانرژی را برای فرد به ارمغان می آورد.

راهکارهای درمانی ساده برای مشکلات شایع بهاری (با استناد به کتاب)

فصل بهار، هرچند زیبا و دلنشین، اما می تواند برای برخی افراد با چالش های سلامتی همراه باشد. حساسیت ها، خارش ها و مشکلات تنفسی از جمله عوارض شایعی هستند که بسیاری از افراد در این فصل تجربه می کنند. دکتر ناصر رضایی پور در کتاب «پیام تندرستی: تدابیر تندرستی در فصل بهار» به این مشکلات نیز پرداخته و راهکارهای درمانی ساده و مؤثری را بر اساس اصول طب سنتی ارائه می دهد که می توانند به کاهش علائم و بهبود حال عمومی کمک کنند.

حساسیت ها و آلرژی های فصلی

آلرژی های فصلی، از جمله رینیت آلرژیک (آبریزش بینی، عطسه، خارش چشم و گلو)، از شایع ترین مشکلاتی هستند که با آغاز بهار خود را نشان می دهند. این حساسیت ها اغلب ناشی از واکنش بدن به گرده گل ها و گیاهان و همچنین فعال شدن اخلاط در بدن هستند. یکی از مهم ترین راهکارهای درمانی که دکتر رضایی پور برای این عارضه توصیه می کند، رژیم سه روزه ماءالشعیر طبی سنتی است.

رژیم سه روزه ماءالشعیر طبی سنتی:

این رژیم یک روش پاکسازی مؤثر برای بدن است و به کاهش علائم آلرژی کمک می کند. طبق این روش:

1. برای مدت سه روز، تنها از ماءالشعیر طبی سنتی (که طرز تهیه آن پیش تر توضیح داده شد) استفاده کنید و در این مدت هیچ غذای دیگری نخورید. هدف از این رژیم، استراحت دادن به دستگاه گوارش و کمک به دفع سریع تر مواد زائد و اخلاط تحریک کننده از بدن است.
2. در پایان این رژیم غذایی سه روزه، برای چند روز آینده، بیمار باید به تدریج به رژیم غذایی عادی بازگردد. در این مرحله، توصیه می شود از سبزی های پخته بدون ادویه و کم حجم (مانند کدو، اسفناج یا کلم پخته) به عنوان غذا استفاده شود. این کار به سیستم گوارش فرصت می دهد تا به آرامی به هضم غذاهای جامد عادت کند و در عین حال، به ادامه فرایند پاکسازی کمک می کند.

این رژیم به رقیق شدن و دفع اخلاط سودا و صفراوی که اغلب در حساسیت ها نقش دارند، کمک شایانی می کند و می تواند علائم آزاردهنده آلرژی را به شکل چشمگیری کاهش دهد.

خارش گلو

خارش گلو، به خصوص در زمان آلرژی های فصلی یا خشکی مخاط، می تواند بسیار آزاردهنده باشد. برای درمان این عارضه، دکتر رضایی پور به دمنوش بنفشه و شکر تیغال اشاره می کند.

نحوه تهیه و مصرف دمنوش بنفشه و شکر تیغال:

برای تهیه این دمنوش مؤثر، چند گرم بنفشه (خشک یا تازه) و یک یا دو عدد شکر تیغال را در دو لیوان آب ریخته و روی حرارت ملایم قرار دهید. بگذارید به آرامی بجوشد تا حجم آن به یک لیوان کاهش یابد. سپس آن را صاف کرده و مایع باقی مانده را شب قبل از خواب میل کنید. افرادی که خارش گلویشان خیلی شدید است، می توانند صبح ناشتا نیز یک لیوان دیگر از این دمنوش گیاهی را بنوشند. این ترکیب به نرم شدن گلو، کاهش خشکی و التهاب و تسکین خارش کمک می کند.

تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری های ویروسی

در فصل بهار، با فعال شدن طبیعت و تغییرات آب و هوایی، ممکن است بدن در برابر بیماری های ویروسی نیز آسیب پذیرتر شود. گرچه کتاب به طور مستقیم به راهکارهای درمانی جامع برای بیماری های ویروسی نمی پردازد، اما تمام تدابیر تندرستی که پیش تر ذکر شد – از جمله رژیم غذایی مناسب، مصرف نوشیدنی های پاکسازی کننده و سبک زندگی فعال – به طور غیرمستقیم به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کنند. با پاکسازی بدن از مواد زائد و حفظ تعادل مزاج، مقاومت بدن در برابر عوامل بیماری زا افزایش یافته و احتمال ابتلا به عفونت های ویروسی کاهش می یابد. رعایت اصول بهداشتی نیز در این راستا اهمیت دارد.

به کار بستن این راهکارهای ساده و طبیعی که ریشه در خرد کهن طب سنتی دارند و دکتر رضایی پور در کتاب خود آن ها را به روشنی تبیین کرده است، می تواند به ما کمک کند تا بهاری سالم تر و کم دردسرتر را پشت سر بگذاریم و از زیبایی های این فصل بدون نگرانی از عوارض آن لذت ببریم.

دیدگاه دکتر رضایی پور درباره پویایی طب سنتی

یکی از پیام های مهم و تأثیرگذار کتاب «پیام تندرستی: تدابیر تندرستی در فصل بهار» که دکتر ناصر رضایی پور بر آن تأکید می کند، دیدگاه او درباره پویایی و انعطاف پذیری طب سنتی است. برخلاف تصور برخی که این دانش را کهن و منسوخ می پندارند، دکتر رضایی پور به زیبایی نشان می دهد که چگونه طب سنتی ایرانی، با وجود قدمت هزاران ساله خود، همچنان می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات سلامتی در زندگی مدرن امروزی باشد.

از نگاه دکتر رضایی پور، طب سنتی صرفاً مجموعه ای از دستورالعمل های خشک و تغییرناپذیر نیست، بلکه سیستمی جامع و پویاست که بر پایه شناخت عمیق از طبیعت انسان و محیط اطرافش بنا شده است. این دانش، قابلیت سازگاری با تغییرات زمانی و مکانی را دارد و می توان اصول کلی آن را با شرایط زندگی نوین تطبیق داد. او این ایده را به چالش می کشد که طب سنتی در گذشته ای دور متوقف شده است؛ در عوض، نشان می دهد که با تفکر و پژوهش صحیح، می توان از آموزه های آن برای حل معضلات بهداشتی عصر حاضر نیز بهره برد.

تأکید بر کاربردی بودن این دانش کهن، از محورهای اصلی دیدگاه دکتر رضایی پور است. او معتقد است که طب سنتی نباید تنها در کتابخانه ها و محافل دانشگاهی محبوس بماند، بلکه باید به زندگی روزمره مردم راه یابد و به آن ها در رسیدن به تندرستی و نشاط کمک کند. توصیه های او در کتاب پیام تندرستی، نمونه ای بارز از همین رویکرد کاربردی است؛ از تدابیر تغذیه ای ساده و قابل اجرا گرفته تا راهکارهای درمانی ابتدایی برای مشکلات شایع فصلی، همه و همه به گونه ای ارائه شده اند که هر فردی بتواند آن ها را در برنامه زندگی خود بگنجاند.

دکتر رضایی پور با تبیین این پویایی، به مخاطبان خود این اطمینان را می دهد که طب سنتی نه تنها یک روش درمانی کامل و جامع است، بلکه یک شیوه زندگی مبتنی بر تعادل و هماهنگی با طبیعت نیز محسوب می شود. این دیدگاه، به خواننده اجازه می دهد تا با اعتماد بیشتری به این دانش کهن نگاه کند و از آموزه های آن برای ارتقای کیفیت زندگی خود در هر فصلی بهره مند شود. این کتاب نه تنها راهنمایی برای بهار، بلکه دعوتی به درک عمیق تر و تجربه ی عملی حکمت طب سنتی در تمام ابعاد زندگی است.

این رویکرد نشان می دهد که طب سنتی قادر است نه تنها به درمان بیماری ها کمک کند، بلکه رویکردی پیشگیرانه و جامع نگر برای حفظ سلامت عمومی در دنیای پرشتاب امروز ارائه دهد. دکتر رضایی پور با تأکید بر این جنبه، به مخاطب این پیام را می دهد که خود نیز می تواند با شناخت بدن و طبیعت، نقش فعالی در حفظ تندرستی خود ایفا کند.

نتیجه گیری

فصل بهار، فصل تجدید حیات و سرزندگی است، اما از دیدگاه طب سنتی، دوره ای حیاتی برای پاکسازی و تعدیل مزاج بدن نیز محسوب می شود. همان طور که در خلاصه کتاب «پیام تندرستی: تدابیر تندرستی در فصل بهار» اثر دکتر ناصر رضایی پور آموخته شد، درک مزاج این فصل و تدابیر خاص آن، کلید حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری های شایع بهاری است. از انباشت مواد زائد در زمستان تا رقیق شدن آن ها در بهار و نیاز مبرم به دفع صحیح، همه نشان از اهمیت ویژه این دوران دارند.

تدابیر تغذیه ای مبتنی بر غذاهای لطیف و سبک، پرهیز از مواد سنگین و گرمی بخش کاذب، و مصرف نوشیدنی های شفابخش همچون ماءالشعیر طبی و سکنجبین، گام های اساسی در این مسیر هستند. علاوه بر تغذیه، اصلاح سبک زندگی شامل فعالیت بدنی منظم، توجه به پوشاک، و تنظیم خواب و اجابت مزاج نیز نقش مکملی در این فرایند پاکسازی ایفا می کنند. راهکارهای ساده درمانی برای مشکلات رایج بهاری، مانند حساسیت ها و خارش گلو، نیز نشان دهنده عملی بودن و اثربخشی آموزه های طب سنتی است.

پیام دکتر رضایی پور فراتر از یک سری دستورالعمل صرف است؛ او به پویایی و انعطاف پذیری طب سنتی در مواجهه با زندگی مدرن اشاره می کند و بر کاربردی بودن این دانش کهن تأکید دارد. این کتاب نه تنها راهنمایی جامع برای بهار است، بلکه دعوتی به درک عمیق تر بدن خود و هماهنگی با ریتم های طبیعت است.

با عمل به توصیه های ارائه شده در این کتاب و این خلاصه، هر فردی می تواند بهاری سالم، پرانرژی و سرشار از نشاط را تجربه کند. این اصول، نه فقط برای پیشگیری از بیماری ها، بلکه برای افزایش کیفیت زندگی و بهره برداری کامل از زیبایی های فصل بهار، ارزشمند هستند. توصیه می شود برای درک کامل و عمیق تر از تمامی جزئیات و ظرایف این تدابیر، مطالعه کامل کتاب «پیام تندرستی: تدابیر تندرستی در فصل بهار» را در برنامه خود قرار دهید.