نمایش زجر به قیمت لایک

واقعیت این است که ظهور رسانه های اجتماعی باعث شده، برخی افراد برای جذب مخاطب دست به هر کاری بزنند. این کوشش برای تحت تاثیر قراردادن کاربران به هر شکل ممکن، باعث شده تا به تدریج کاربران پای حیوانات را نیز به این میدان نمایش خودخواهانه باز کنند!

به گزارش ام ویک، رسالت نوشت: کلیپ های سلطه گری بر حیواناتی که به بهانه تفریح و سرگرمی آزار و شکنجه می شوند، پلتفرم های گوناگون شبکه های اجتماعی را فتح کرده است. با یک جست وجوی ساده می توان انواع و اقسام کلیپ هایی ازاین دست را مشاهده کرد، در جهانی که دور انسان می گردد؛ حیوانات، گیاهان و اجسام مادی وجود دارند تا رفاه بیشتری برای انسان فراهم کنند و هر چه غیرِ او در جهان، هست که کیفیت زندگی او را بهتر کند. 

چنین موضع برتری است که زمینه ساز پست انگاری حیواناتی می شود که بسیار قدیمی تر از انسان در کره زمین زیسته اند و در مقیاس زمین شناختی، عمر انسان در قیاس با عمر آنان بسیار ناچیز است. این مقایسه  قدمت نیز نمی تواند انسان را از این تصور دور کند که موجوداتی که بسیار پیش از او زیسته اند، به جهان نیامده اند تا در خدمت لذت، سرگرمی، رفاه و منفعت او باشند. اما این پرسش مطرح است که چگونه برخی افراد می توانند، حیوانات بی دفاع را به دهشتناک ترین شکل ممکن آزار دهند، و در ادامه، بازدیدکنندگانی هم باشند که می توانند به راحتی به تماشای حیوانات به اسارت گرفته شده در شبکه های اجتماعی بنشینند؟ گاه کسانی که خود را مدافع و دوستدار حیوانات معرفی می کنند، آنان را برای انتشار فیلم تحت شدیدترین فشارها قرار می دهند که از دید تماشاگران پنهان می ماند.

از دید این افراد، حیوانات می توانند میزان «لایک» و «دنبال کننده» صفحه های مجازی آنان را افزایش دهند. همانند مردی که سگش را روزها و ماه ها تمرین داده بود تا به هنگام سقوط او از ساختمانی کم ارتفاع، او را نجات دهد و بازدیدکنندگان نمی دانستند سگ ناجی برای ایفای نقش در چنین عملیات فریبکارانه ای، بارها در پروسه تولید محتوا، تنبیه و مجازات شده است. البرز سهند، به عنوان مدافع حقوق حیوانات تاکید می کند که شرایط نامطلوب اقتصادی موجب شده تا ویدیوهایی ازاین دست منبع درآمدی مطمین برای سودجویان باشد، کسانی که تنها به تصاحب «دنبال کننده» فکر می کنند. درآمدزایی از شکنجه و آزار حیوانات باعث عادی سازی این رفتار شده و کودکان و نوجوانانی که در معرض این محتواها قرار می گیرند، حساسیت خود را  در این مورد از دست می دهند و در بزرگسالی، حیوان را موجودی بی ارزش قلمداد می کنند.

گستردگی تهیه این گونه کلیپ ها که در آن حیوانات شکنجه می شوند، موجب شده است تا زنگ خطرها به صدا درآید. البرز سهند با تاکید بر مقوله آگاهی بخشی می گوید: «باید در این مورد فرهنگ سازی کرد و آگاهی جامعه را ارتقاء داد تا حق حیات حیوانات به رسمیت شناخته شده و جامعه از نظاره نمایش آزار و اذیت آنان دست بردارد. بازدیدکنندگان با یک «کلیک ساده» بر روی این گونه کلیپ ها، خود نیز به چرخه شکنجه حیوانات وارد می شوند و پذیرفته شدگیِ چنین اشکالی از خشونت، سبب نهادینه سازی شده و موجب خواهد شد که تامل بر اشکال نرم و پنهان خشونت علیه حیوانات، چندان محل توجه دغدغه مندان حقوق حیوانات قرار نگیرد و یا به ندرت برای آنان موضوعیت داشته باشد.» 

 از تحمیل سبک زندگی انسانی تا اختلال درروند زیست طبیعی حیوان 
این مدافع حقوق حیوانات بیان می کند: «معمولا رنج ناچاری حیوانات در دچاری به وضعیت هایی که اختیاری در انتخاب آن نداشته اند، نادید انگاشته می شود. آن ها ناگزیر به تحمل وضعیت هایی هستند که آن ها را به خدمت تفریح و سرگرمی صاحبانشان درمی آورد و این ناگزیری، رنجی را به شکل نرم و پنهان متوجه آنان می کند. به خدمت گیری حیوانات برای سرگرمی و لذت جویی صرفا به حیوانات خانگی محدود نمی شود، اما حیوانات خانگی بیشتر در معرض آن هستند. حیواناتی که در فضای مجازی مورد بهره کشی قرار می گیرند و به بندکشیدنشان در حصار خانه ها و ناگزیرکردن آن ها به تحمل سبک زندگی انسانی، رنجی پنهان است که به طبیعت حیوانات تحمیل می شود و درروند زیست طبیعی آنان اختلال ایجاد می کند؛ چراکه تربیت حیوانات مطابق با قواعد زندگی انسانی، آنان را از طبیعت وجودی شان محروم می کند. این به بندکشیدگی آن ها را به لحاظ عاطفی نیز به استثمار ما درمی آورد و به ما وابسته شان می کند و این وابستگی عاطفی سبب می شود آن ها تنگناهای تحمیل شده از سوی ما را بدون مقاومت بپذیرند و با آن کنار بیایند تا بتوانند با ما بمانند. ما اما به این سلب آزادی و از ریل طبیعی خارج کردن حیوانات خانگی نیز قانع نیستیم و آنان را به خدمت دیگر خواست های خود نیز درمی آوریم.» 

وی در ادامه با اشاره به صنعت گسترده تولید و فروش حیوانات خانگی می گوید: «این صنعت یعنی همین انواع و اقسام سگ ها و گربه ها با شکل و شمایل به وضوح دستکاری شده و تجملاتی، بی شک راوی بخشی از نه تنها ارتباط آدمی با طبیعت که با خودش است. در نشریه ای می دیدم که چگونه کارشناسان خبره تولید سگ و گربه با دستکاری شده ژنتیک به پیشرفت های فوق العاده ای در تولید حیوانات خانگی بر اساس تمایلات مشتری و وضعیت بازار دست پیداکرده اند. پای کوتاه، بلند، دم سربالا، سرپایین، چشم زاغی،بی صدا و مناسب آپارتمان، زشت اما باکلاس و قس علیهذا. موجوداتی که پیش از ترکیب فردگرایی و خودخواهی انسان مدرن وجود خارجی نداشتند. چرخش مالی این کارخانه هم با محصولات جانبی و بیزینس های اطرافش چیز اعجاب آوری است. تنها چیزی که در این میان نیست دغدغه جان هایی است که ابتدا در فرآیند تولید مصنوعی، حیوانیتشان گرفته شده و سپس در چارچوب زندگی های انسانی محبوس شده اند. از همه مضحک تر اینجاست که با مهربانی و احساس پیوستگی به آن ها به این توهم می افتیم که چقدر حیوان دوستیم!»

این مدافع حقوق حیوانات خاطرنشان می کند: «حیوان آزاری بدوی، آن گونه که در  شبکه های اجتماعی قابل رویت است، ریشه در مناسبات نوین دارد. هزار سال پیش کسی در ایران با حیوانات چنین نمی کرد؛ همان گونه که در روستاها اکنون نمی شود. این آزار یک جنبه کاملا مدرن و روی دیگر سکه همین رویدادی است که در صنعت پیچیده حیوانِ خانگی سازی در غرب مشاهده می کنیم. صنعتی که کاملا در جهت چیزهایی مثل منزلت اجتماعی انسان ها به چنین مداخله ای در طبیعت مشغول است. هر دوی این ها محصول جداسازی مدرن انسان از بقیه طبیعت است. با تبدیل شدن حیوانات به بخشی از منزلت نمادین طبقات پولدار و نگهداری انواع و اقسام حیوانات در خانه پس بیراه نیست که به این بیندیشیم که حیوان آزارها در حال انتقام گرفتن از طبقات بالا و فروکوفتن عقده وضعیتشان بر سر حیوانات بیچاره اند. روشن است که دراین شرایط چه عواملی نقش آفرین اند. اینکه آدمی رابطه خوبی با حیوانات داشته باشد قطعا امری پسندیده وعالی است. نکته اینجاست که این رابطه پیشاپیش باوجود صنعت پرسود حیوانات خانگی مخدوش شده است. نکته در اینجا دفاع از «امر طبیعی» و ستایش بدویت نیست، بلکه سخن بر سر «حفظ طبیعت» است. این دو با یکدیگر متفاوت اند. از بین بردن طبیعت که چیزی است برآمده از عقل ابزاری مدرن و صنعتی سازی که با از بین بردن امر طبیعی فرق دارد. اولی نقدی است به سوژه گرایی مدرن و ازبین رفتن و در مضیقه قرارگرفتن حیات انسان و دیگر موجودات، و دومی گشودن راهی برای تجربه شکل های متعدد و متنوع زندگی و اتفاقا بلوغ انسان.» 

 لایکِ رنج حیوانات 
سهند تاکید می کند: «از فراوان ترین آزارهایی که متوجه حیوانات می کنیم، تحمیل پوشش و آرایش به طبیعت بدن آن ها و نمایش این پوشش در شبکه های اجتماعی است. ما انسانیم و بنا به انسان بودنمان طبیعت بدنمان را با پوشش و آرایش، به بند فرهنگ کشیده ایم و در آنچه با خود می کنیم، نسبتا صاحب اختیاریم. اما حیوانات در آنچه با آن ها می کنیم، اختیاری ندارند و بنا به انتخاب ما ناچارند کفش و لباس بپوشند و به زیورآلات آراسته شوند و موهای بدن و سروصورتشان کوتاه شود و گاه حتی ناگزیرند عینک را هم برای سرگرمی ما روی صورتشان تحمل کنند. امروزه با امکان گسترده ای که فضای آنلاین به روی ما گشوده، اشکال تازه تری از خشونت نرم و غیرمستقیم علیه حیوانات در جریان است و روزبه روز بر تنوع شیوه های خشونتی که صاحبان حیوانات خانگی برای جلب توجه و تایید از کاربران فضای آنلاین متوجه حیوانات می کنند، افزوده می شود و اقبال کاربران برای مشاهده و بازنشر تصاویر ثبت شده از چنین رفتارهایی علیه حیوانات رو به فزونی است. صاحبان حیوانات خانگی، آن ها را در وضعیت های مضحک یا پرخطر قرار می دهند و واکنش آن ها را با دوربین هایشان ثبت می کنند و در فضای آنلاین به اشتراک می گذارند و کاربران نیز بی توجه به رنجی که حیوانات در ثبت چنین لحظاتی متحمل شده اند، قلب ها و خنده هایشان را پای این پست ها می نشانند و با بازنشر این تصاویر، به بازدید بیشتر آن ها یاری می رسانند و زمینه را برای آزار هرچه بیشتر حیوانات خانگی هموار می کنند؛ چراکه پربازدیدی این تصاویر، آن ها را محبوب تر می نمایاند و اقبال بیشتری را متوجه شان می کند. کسانی که با ریختن لایک و قلب پای این پست ها به ترویج، تثبیت و عادی سازی چنین رفتارهایی یاری می رسانند آیا در این مسیله تامل می کنند که آنچه باعث لذت و سرگرمی شان شده، رنج حیوانی است که اختیاری برای در امان ماندن از آزار صاحب خود ندارد و قادر به تغییر شرایط زندگی خود نیست؟»

امروزه مواجهه با تصاویر و ویدیوهایی که در آن ها به حیوانات لباس های مضحکی پوشانده اند، آن ها را در وضعیت های مضحکی قرار داده اند یا به شیوه های متنوعی عصبانی شان کرده یا به حد مرگ ترسانده اند و… به امری طبیعی و مخاطب پسند تبدیل شده است، بنابراین فراوان اند ویدیوهایی که در آن ها صاحبان حیوانات مشغول خوردن غذایی هوس آور هستند. حیوان بیچاره با ولع و حسرت به آن ها نگاه می کند، دهانش آب می افتد، دستش را به حالت تضرع به سوی آن ها دراز می کند و غذا می خواهد، اما صاحبان آن ها بنا نیست به این حیوانات توجه کنند، چون دارند ثبت ویدیویی را کارگردانی می کنند که در گوشه ای شاهد آزاری است که متوجه حیوان بی دفاع است.

 گاه حتی صدای خنده  کسی که در حال ثبت ویدیو هست با مشاهده  واکنش های حسرت بار حیوانات شنیده می شود و زمانی که این ویدیو در صفحات اجتماعی پُست می شود، تازه شروع ماجراست. کاربران با خنده های استهزاآمیز از این ویدیو استقبال می کنند و با به اشتراک گذاری آن در صفحات خود به بازنشر و پربازدیدی آن یاری می رسانند و دیگر صاحبان حیوانات خانگی را به هوس می اندازند که برای جلب توجه و تایید، چنین شیوه های آزاری را بر حیوانات خود روا بدارند. کمتر کسی در این زنجیره  ثبت و نشر و بازنشر پیدا می شود که اندکی در رنج آن حیوانِ مورد استهزا تامل کند و به آنچه در حال وقوع است، اعتراض کند.»

 لزوم روشنگری و آگاهی افزایی برای تغییر شرایط به نفع حیوانات 
حیوانات، امکانی برای دفاع از خود در برابر چنین آزارهایی ندارند. آزارهایی که سهند می گوید: «نه تنها ناخوشایند جلوه نمی کنند، بلکه تماشایشان نشاط و سرخوشی هم در پی دارد! دیگر شیوه های آزار که از آن ها به عنوان خشونت مستقیمِ فیزیکی یاد می شود، اغلب افکار عمومی را به چالش دعوت می کند و صدای آنان را برای دفاع از حقوق حیوانات بلند می کند، اما این شیوه های نرم در کمتر کسی حساسیت و اعتراض برمی انگیزد و جریان غالب، موافق چنین رفتارهای ناروا با حیوانات است. اگر نگاهمان به حیوانات تغییر کند و آن ها را در سلسله مراتب نمادین مان در جایگاهی پست تر از خود ننشانیم، رنجی که از این استهزا، تمسخر و تحقیر متحمل می شوند، در ما حساسیت برمی انگیزد و ما را به واکنش وامی دارد؛ چنانکه درباره  انسان چنین است. کمترین کاری که می توانیم برای مقابله با چنین رفتارهایی انجام دهیم این است که تصاویر آزار حیوانات را با لایک هایمان تایید نکنیم و با بازنشر آن ها به پربازدیدی شان یاری نرسانیم. عدم توجه و تایید چنین مواجهاتی با حیوانات، به نامقبولی تدریجی آن ها و حاشیه رانی شان در فضای آنلاین خواهد انجامید. متاسفانه طبیعی انگاری رفتارهایی این چنین با حیوانات سبب شده حتی دغدغه مندان حقوق حیوانات نیز توجه کمتری به این شکل از آزارهای پنهان و نرم داشته باشند. مدیران شبکه های اجتماعی نیز نسبت به رواج چنین رفتارهایی با حیوانات سکوت و انفعال پیشه کرده اند و امکانی سخاوتمند برای پربازدیدی تصاویر ثبت شده از آزار حیوانات گشوده اند.» 

طبیعتا روشنگری و آگاهی افزایی در این زمینه می تواند شرایط را به نفع حیوانات تغییر دهد و مدیران شبکه های اجتماعی و کاربران آنلاین را به رفتارهای مسیولانه در قبال حیوانات ترغیب کند. این مدافع حقوق حیوانات با تاکید بر عبارت پیش گفته، خاطرنشان می کند: «با گسترش انبوهی از رسانه ها و ارتباطات دیجیتال، حامیان حقوق حیوانات همچنان نتوانسته اند شبکه های ارتباطی قوی بین خودشان تشکیل دهند تا از آن طریق اطلاع رسانی و آگاهی بخشی عمومی را پیش ببرند. به همین علت آن ها نتوانسته اند با مردم دیالوگی پایدار برقرار کنند. در شرایط فعلی اکثریت فعالان حقوق حیوانات، اجتماعات کوچک پراکنده ای هستند که ارتباط چندانی باهم ندارند، روحیه همکاری و کار جمعی در آن ها دیده نمی شود، اهداف مشترکی را تعقیب نمی کنند و گاهی حتی در تضاد باهم قرار می گیرند، در چنین شرایطی مسیله روشنگری و آگاهی افزایی مغفول مانده است.» 

پایان خبر ام ویک