چگونه بفهمیم که فرزندمان راست دست به دنیا می آید یا چپ دست؟

تینا مزدکی: محققان بیش از 350000 داده ژنتیکی افراد را مورد بررسی قرار دادند تا پاسخ سوال خود در مورد اینکه چه چیزی بر روی تعیین دست غالب در انسان تاثیر می گذارد را بیابند. یافته های آنها سرانجام به توبولین ها رسید، همان پروتیین هایی که لوله های داخلی سلول ها را می سازند و بر اساس گزارشات، نتایج آن ها به طور خاص به بخش های کدکننده پروتیین DNA مربوط شد.

در واقع این یک مطالعه مهم و قابل توجه است که نقش توبولین ها در تعیین عدم تقارن چپ و راست مغز را بررسی می کند. در طول مرحله جنینی رشد انسان، نیمکره چپ و راست مغز به طور متفاوتی رشد می کنند که تا حدی رفتارهای ذاتی را تعیین می کند، مانند اینکه وقتی کسی را در آغوش می گیریم به کجا تکیه می دهیم، در کدام سمت دهان تمایل به جویدن غذا داریم و بیشتر به طور برجسته، دست غالب ما کدام است. اکنون به نظر می رسد که حدود 10٪ از جمعیت انسان ها چپ دست هستند.

از آنجایی که اکثر مردم ترجیح واضحی برای یک دست نسبت به دست دیگر دارند، یافتن ژن های مرتبط با نقش دست می تواند سرنخ هایی از اساس ژنتیکی عدم تقارن چپ و راست مغز ارایه دهد.

توبولین ها، پروتیین هایی هستند که در رشته های لوله مانندی به نام میکروتوبول ها جمع می شوند و شکل و حرکات سلول ها را کنترل می کنند. داده های ژنومی که در پژوهش دانشمندان یافت شد، شامل بخش هایی بود که می توانست ژن های مربوط به توبولین ها را کنترل کند. اما دانشمندان به دنبال انواع ژنتیکی در توالی های کدکننده پروتیین بودند.

تجزیه و تحلیل آنها از داده های ژنتیکی 313271 فرد راست دست و 38043 فرد چپ دست، گونه هایی را در ژن توبولین به نام TUBB4B کشف کرد که در افراد چپ دست 2.7 برابر بیشتر از راست دست ها بود.

در واقع مشخص شد که میکروتوبول ها می توانند بر روی انتخاب دست غالب تاثیر بگذارند، زیرا مژک هایی (برآمدگی های مو مانند در غشای سلولی) را تشکیل می دهند که می توانند جریان مایع را به روشی نامتقارن در زمان رشد هدایت کنند. علی رغم اینکه تنها بر بخش کوچکی از داده ها در این مجموعه داده های قابل توجه تاثیر می گذارد، انواع نادری از آن ها وجود دارند که می توانند سرنخ هایی از مکانیسم های رشدی عدم تقارن مغزی ارایه دهند.

منبع: nature

58323