هدررفت سرمایه در صورت بی توجهی به پیش بینی بارش

در شرایطی که تغییرات اقلیمی و نوسانات بارندگی به ویژه در مناطق نیمه خشک مانند استان زنجان به یکی از چالش های اصلی مدیریت منابع آب تبدیل شده بی توجهی به پیش بینی های بارشی می تواند منجر به هدررفت سرمایه های کلان و ناکارآمدی در اجرای طرح های عمرانی کشاورزی و منابع طبیعی شود.

متخصصان هواشناسی و منابع آب تأکید دارند که پیش بینی فصلی و میان مدت بارش ها نقش کلیدی در تصمیم گیری های کلان ایفا می کند. نادیده گرفتن این داده ها ممکن است باعث اجرای پروژه هایی در زمان نامناسب یا غفلت از فرصت هایی شود که می توانستند بخشی از بحران کم آبی یا سیلاب های احتمالی را مدیریت کنند.

برای نمونه اجرای طرح های ذخیره روان آب ها بهره برداری به موقع از استخرهای معیشتی یا کنترل سیلاب در اراضی شیب دار بدون اطلاع از وضعیت آینده بارش نه تنها مؤثر نخواهد بود بلکه می تواند به تخریب زیرساخت ها و هدررفت منابع مالی منجر شود.

هدررفت سرمایه در صورت بی توجهی به پیش بینی بارش

 مدیر ترویج و هماهنگی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در گفت وگو با خبرنگار ام ویک می گوید: مصرف کود اوره سرک بدون توجه به پیش بینی های بارندگی به ویژه در خاک های آهکی منطقه می تواند منجر به تصعید و هدررفت کامل سرمایه کشاورزان شود. 

خلیل پیمان با بیان اینکه برای جلوگیری از این خسارت کشاورزان باید پیش از کوددهی حتماً پیش بینی هواشناسی حداقل سه منبع معتبر را بررسی کرده و از وقوع بارندگی ۲۵ میلی متری طی ۲ تا ۳ روز آتی مطمئن شوند می افزاید: در فصل بهار مصرف بیش از ۲۵ کیلوگرم کود اوره سرک در هر هکتار توصیه نمی شود. افزودن کود بیشتر پس از مرحله پنجه زنی نه تنها فایده ای ندارد بلکه با فعال شدن فتوسنتز جاری موجب کاهش عملکرد گیاه نیز می شود. 

به گفته کارشناسان ترویجی باغداران می توانند با بهره گیری از منابع حرارتی کوچک مانند پیت حلبی های حاوی روغن سوخته و همچنین ایجاد جریان باد در باغات از سرمازدگی شکوفه ها جلوگیری کنند. این اقدامات می تواند دمای محیط را تا دو درجه کاهش داده و خسارت احتمالی را از ۹۰ درصد به کمتر از ۱۰ درصد برساند. 

مدیر شرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان زنجان در گفت وگو با ام ویک با اشاره به توزیع انواع کود شیمیایی در اسفندماه سال گذشته می گوید: در این ماه مجموعاً ۶۲۶۳ تن کود کشاورزی در سطح استان تأمین و بین کشاورزان توزیع شده است. 

عبدالحسین ادیبان با اشاره به جزئیات این میزان می افزاید: از این مقدار ۵۰۹۶ تن کود اوره ۵۶۲ تن کود فسفات و ۶۰۵ تن کود پتاس بوده که از طریق ۶۱ کارگزار فعال استان در اختیار بهره برداران قرار گرفته است. فرآیند تخصیص نیز از طریق سامانه کنترل و پایش مواد کودی انجام شده است. 

وی با تاکید بر اینکه این کودها همگی تولید داخل و مربوط به پتروشیمی های شیراز کرمانشاه و پردیس هستند درباره توزیع کود اوره در شهرستان ها می گوید: در اسفندماه ۱۷۳۰ تن از کود اوره به شهرستان خدابنده ۶۸۲ تن به ابهر ۶۶۵ تن به ایجرود ۶۹۷ تن به زنجان و ۱۳۲۲ تن به سایر شهرستان ها از جمله خرمدره سلطانیه طارم و ماهنشان اختصاص یافته است. 

مدیر شرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان ادامه می دهد: در این سال نیز شاهد توزیع قابل توجهی از انواع کودهای فسفاته و ازته در استان بودیم. از جمله ۵۰۶۵ تن سوپر فسفات تریپل یا همان کود سیاه که به دلیل غلظت بالای فسفر در خاک های کم فسفر کاربرد زیادی دارد و ۴۶۸۲ تن دی آمونیوم فسفات که به دلیل دارا بودن نیتروژن و فسفر مورد استقبال کشاورزان قرار گرفته است. 

طبق اعلام این شرکت طی این مدت ۳۹ هزار و ۴۲۹ تن کود ازته و ۱۱۳ تن نیترات آمونیوم نیز میان کارگزاران استان توزیع شده که نقش مؤثری در تقویت عملکرد مزارع دارد.

تغذیه اصولی و مراقبت های کوچک پشتیبان تولید بزرگ

استان زنجان با دارا بودن اقلیم نیمه خشک خاک های آهکی و زمستان های سرد نیازمند رعایت دقیق اصول تغذیه ای و مراقبتی در کشاورزی است.  

استفاده هدفمند و هوشمندانه از کود نه تنها از هدررفت منابع جلوگیری می کند بلکه به افزایش عملکرد نیز می انجامد. در مزارع دیم که به شدت وابسته به بارش های طبیعی هستند اجرای دقیق توصیه های هواشناسی و مصرف به موقع کودهای مؤثر نظیر پتاسه یا اسیدآمینه می تواند سرنوشت کشت را از شکست به موفقیت تغییر دهد. همچنین اقداماتی ساده مانند تأمین حرارت در شب های سرد یا ایجاد پوشش بر روی نهال ها گاه می تواند میلیاردها تومان خسارت را کاهش دهد.

در شرایطی که نوسانات اقلیمی و تغییرات ناگهانی دما تهدیدی جدی برای امنیت غذایی هستند توجه به هشدارها و همکاری همه جانبه کشاورزان و مسئولان کلید عبور از بحران و تثبیت تولید در استان زنجان خواهد بود.  

هشدار هواشناسی و توصیه های حفاظتی

کارشناس پیش بینی هواشناسی استان زنجان با تاکید بر اینکه توجه به اقدامات پیشگیرانه ضروری است به خبرنگار ام ویک می گوید: کشاورزان باید گلخانه ها و انبارها را تهویه و ایمن سازی کنند از محلول پاشی خودداری کرده و برای مقابله با سرمازدگی بخاری های باغی و پوشش نهال ها را آماده کنند.

الهام نجفی می افزاید: استفاده از سایه بان آبیاری خارج از نوبت قیم گذاری نهال ها و عدم استقرار کندوها در ارتفاعات از جمله راهکارهای کاهش خسارت است از دیگر اقداماتی است که باغدارت و کشاورزان هنگامه کاهش کاهش محسوس دما رگبار رعدوبرق همچنین وزش باد مدنظر داشته باشند. 

وی ادامه می دهد: همچنین دامداران نیز باید دام ها را از نقاط مرتفع دور کرده و با استفاده از کاه و کلش بستر را در برابر سرما مقاوم کنند. پرورش دهندگان ماهی هم تجهیزات برقی را ایمن و غذادهی را در زمان بارندگی متوقف کنند. 

 فاطمه حیدری کارشناس باغبانی به خبرنگار ام ویک می گوید: تغذیه اصولی گیاهان و استفاده از کودهای مناسب به ویژه در دیم زارها از عوامل کلیدی در افزایش مقاومت گیاه به تنش های محیطی مانند سرما و کم آبی است. همچنین اجرای توصیه های هواشناسی نظیر آبیاری پیشگیرانه تهیه سایه بان و جلوگیری از عملیات کشاورزی در شرایط بحرانی می تواند نقش چشمگیری در جلوگیری از خسارت های سنگین داشته باشد.

در نهایت سرمایه گذاری در آگاهی و عمل به جزئیات بهترین راهکار برای حفظ منابع مالی خاک و محصول کشاورزان زنجانی است. اتصال نظام مند بین سامانه های پیش بینی هواشناسی و نهادهای اجرایی مانند جهاد کشاورزی منابع طبیعی و آب منطقه ای ضرورتی انکارناپذیر است. سرمایه گذاری در زیرساخت های سازگار با وضعیت اقلیمی و بهره گیری از دانش داده محور کلید عبور از بحران آب و خاک در سال های پیش رو خواهد بود.

پایان خبر ام ویک