اف ای تی اف و لیستی که همچنان برای ایران سیاه است
بر این اساس به نظر می رسد در حالیکه در این دوره امارات متحده عربی و در دوره بررسی پیشین یعنی تیر 1402، لبنان از «فهرست خاکستری» این نهاد حذف شدند، جمهوری اسلامی ایران در مقطع کنونی تلاش و اراده خاصی نیز برای خروج فهرست سیاه اف ای تی اف ندارد. اما اف ای تی اف چگونه سازمانی است، چرا برخی در ایران مخالف پیوستن به آن هستند؟ و راهکار برون رفت از این شرایط چیست؟
گروه ویژه اقدام مالی (در پولشویی) یا به اختصار اف ای تی اف، نام یک سازمان بین دولتی است که در سال 1989 با ابتکار کشورهای گروه7 با هدف مبارزه با پولشویی تاسیس شد. این سازمان در سال 2001 به کارزار مبارزه با تامین مالی تروریسم پیوست. اف ای تی اف در ایران دو دسته مخالف اصلی دارد؛ گروهی از مخالفان آن معتقدند از آنجا که ایران در حال حاضر در شرایط تحریم های بین المللی قرار دارد، پیوستن به اف ای تی اف می تواند مانع دور زدن تحریم ها در کشور شود، چرا که طبق ضوابط این نهاد، تراکنش های مالی کشورها باید روشن و شفاف باشد و اگر این کار صورت بگیرد ایران دیگر نمی تواند تحریم ها را دور بزند.
دغدغه گروه دیگر مخالف، حمایت مالی از گروه های حامی ایران است و معتقد هستند اگر اسم گروههای جبهه مقاومت و حامی ایران از سوی آمریکا و کشورهای غربی در فهرست گروه های تروریستی قرار بگیرد، بانک های جمهوری اسلامی ایران در صورت عضویت در اف ای تی اف دیگر نمی توانند با آن ها تراکنش مالی داشته باشند.
هر چند این دغدغه ها مهم و قابل تامل است، اما باید به این مساله نیز توجه داشت که قرار گرفتن نام ایران در لیست سیاه FATF تاثیر بسزایی بر سیاست خارجی و اقتصاد ایران دارد. این امر ضمن خدشه دار کردن اعتبار و قدرت نرم ایران در مجامع بین المللی، محدودیت ها و هزینه های بسیاری را بر تجارت و مراودات مالی کشور تحمیل کرده است و شرکای مهم تجاری را از ایران دور می کند؛ چرا که مهم ترین محدودیت ناشی از قرار گرفتن در لیست سیاه اف ای تی اف، از بین رفتن امکان نقل وانتقال پول با بانک های خارجی است و تمامی کشورهای شرقی و غربی در صورت معامله با ایران، درگیر جریمه های سنگین خواهند شد. کما اینکه حتی کشورهای دوست و همسایه مثل عراق نیز در مورد تحریم ها با ایران بسیار جدی برخورد می کنند و کشورهایی نظیر روسیه و چین نیز همواره بر این نکته تاکید می کنند که تداوم و پیشرفت روابط اقتصادی آنها با کشورمان منوط به پیوستن ایران به اف ای تی اف است. در این راستا، پیشبرد موفق روابط با کشورهای عضو بریکس و شانگهای که دولت سیزدهم برای پیوستن به آنها تلاش زیادی کرده است نیز منوط به خارج شدن از لیست سیاه اف ای تی اف است.
در شرایط فعلی، هیچ فعالیتی در تجارت بین المللی برای تجار ایرانی به صورت عادی قابل انجام نیست و هزینه مبادلات اقتصادی و تراکنش های مالی ایران چندین برابر حد معمول است. در واقع، عدم همکاری ایران با اف ای تی اف، بخش اعظم تراکنش های مالی و بانکی کشور را از روند طبیعی خارج کرده و به حوزه دلالی انتقال داده است. در این شرایط هر چند کارهای ایران بدون اف ای تی اف نیز انجام می شود، اما این امر با هزینه های هنگفت دلالی همراه است که بار و هزینه آن بر اقتصاد کشور و مردم تحمیل می شود. در نتیجه در شرایط فعلی که مردم ایران تحت فشار شدید اقتصادی هستند، به نظر می رسد ضروری است راههای جایگزین برای رفع مشکلات پیوستن به اف.ای.تی.اف پیدا کنیم.
به عنوان نمونه تاکنون بیش از 50 کشور دنیا از جمله برخی کشورهای اسلامی، با «حق شرط» عضو کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم(سی اف تی) شده اند، جمهوری اسلامی ایران نیز می تواند در مواردی که تهدیدی علیه منافع کشور احساس می کند از «حق تحفظ یا حق شرط» در نظام حقوق بین الملل استفاده کند، بدین معنا که اعلام کند بندهای مورد قبول ایران نمی تواند در تضاد با منافع و امنیت ملی ایران باشد و هر ماده ای (از جمله ماده 6 سی اف تی) که مانع شرط گذاری ایران شود، دولت ج.ا. به آن ملحق نخواهد شد.
نکته مهم دیگر این است که هر چند اف ای تی اف بخشی از سازوکارهای مالی در دنیا است که اصلی ترین عنوان آن نیز مبارزه با پولشویی است، اما بسیاری از کشورها پس از عضویت در آن و فرار از خسارتهای ناشی از نپیوستن، به اقدامات دلخواه خود ادامه می دهند. به عنوان مثال بیش از نیمی از پولشویی در جهان در چین و آمریکا اتفاق می افتد که از فعال ترین بازیگران اف ای تی اف هستند. عربستان سعودی نیز از دیگر اعضای این سازمان است که در دوره اوج گیری انقلابهای عربی و تنشهای منطقه ای، هرگز دست از حمایت مالی از گروههای تندرو و تروریستی نکشید. بدین تریب یک راهکار دیگر این است که با پیوستن به اف ای تی اف موانع موجود در فعالیت بین المللی خود را کاهش دهیم و در عین حال امورات مالی خود را پیش ببریم.
نکته دیگر این است که جمهوری اسلامی ایران برای عضویت در پیمان شانگهای نیز مقررات پیچیده ای را در راستای دسترسی این سازمان به اطلاعات مالی ایران پذیرفته است. پذیرش مقررات شانگهای با ترفند ضمیمه کردن یک سری از شروط ایران انجام شد و همین الگو می تواند در مورد اف ای تی اف نیز اجرایی شود. مساله این است که ایران هیچ گاه در بزنگاههای تاریخی از همپیمانان شرقی خود نیز مسیولیت پذیری و وفای به عهد آنچنانی دریافت نکرده و بنابراین اگر همکاری با این کشورها در اشکال مختلف امنیتی، اطلاعاتی، اقتصادی ادامه دارد، نباید اجازه داد رویکرد غرب ستیزانه عده ای، مانع پیشبرد اهداف و منافع کشور در عرصه بین المللی شود و هزینه های آن بر دوش نحیف مردم ایران سنگینی کند.
روابط بین الملل هیچ گاه در عمل بر مبنای اعتماد نبوده و از این رو ایران نیز نمی تواند و نباید به غرب نیز همچون شرق اعتماد کند؛ اما می تواند و باید منافع کشور را طریق احیای دیپلماسی و بده بستانهای سیاسی پیش ببرد و مانع از هر اقدامی شود که اقتصاد ایران را در مجامع بین المللی تضعیف می کند و آبرو و اعتبار کشور را خدشه دار می سازد. عضویت ایران در این کارگروه مالی نه تنها فشارهای بین المللی را از روی ایران بر می دارد و کشورمان را به عنوان بازیگری مسیولیت پذیر و قانونمند معرفی می کند، بلکه با توجه به برخی اختلاسهای روی داده اخیر، می تواند جلوی فرار متخلفان مالی از کشور را نیز بگیرد و به نوعی مانع انتقال بسیاری از پول ها از داخل کشور به کشوری همچون کانادا شود و حتی احتمال بازگرداندن بخشی از پول های از دست رفته نیز فراهم می شود.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "اف ای تی اف و لیستی که همچنان برای ایران سیاه است" هستید؟ با کلیک بر روی عمومی، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "اف ای تی اف و لیستی که همچنان برای ایران سیاه است"، کلیک کنید.