ماجرای درخواست چین از ایران درباره انصارالله/ واشنگتن، پکن را ترغیب به میانجی گری کرد؟

رسول سلیمی: اگرچه خطر گسترش درگیری حماس و اسراییل به سایر مناطق خاورمیانه از بین رفته؛ اما هنوز تنش ها در دریای سرخ بین ایتلاف امریکا و حوثی ها ادامه دارد. امریکا ازیک طرف تلاش می کند تا حوثی ها را در یمن با زور سرکوب کنند و از سوی دیگر، امریکا از چین خواسته برای کاهش تنش ها پیش قدم شده و میانجی گری کند.

در همین راستا رویترز گزارش داده چین مقامات ایرانی ها را تحت فشار قرار داده تا به جلوگیری از حملات حوثی ها به کشتی های ورودی در دریای سرخ کمک کنند. اما سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان درباره این خبر واکنش نشان داد و گفت «ما دو کشور به عنوان طرف دار همگرایی، تعهد و موضع خود را به برقراری عدالت منطقه ای، حل منازعات و مقابله با تنش آفرینی ها مطرح کردیم. همواره رایزنی های مشترکی را داشتیم و گفتگو داریم. موضع چین هم کاملاً روشن است. تحولات دریای سرخ سرریز ظلم آشکاری است که در غزه شاهد هستیم، این موضع چین است.»

سخنگوی وزارت امور خارجه چین نیز گفته که موضع چین در مورد وضعیت دریای سرخ روشن است و ما عمیقاً نگران تشدید وضعیت دریای سرخ هستیم. از زمان آغاز بحران در دریای سرخ که یک مسیر مهم تجارت بین المللی برای کالاها و انرژی است، چین تلاش های مثبتی برای کاهش تنش ها در دریای سرخ انجام داده و خواستار پایان دادن به حملات به کشتی های غیرنظامی شده و از طرف های مربوطه خواسته است از اضافه کردن سوخت به آتش تنش در دریای سرخ خودداری کنند و به طور مشترک از ایمنی خطوط حمل ونقل در آب های دریای سرخ مطابق با قانون محافظت کنند.

موضع مشترک چین و ایران از علت حملات حوثی ها

ناظران سیاسی معتقدند چین و ایران در برقراری ارتباط در مورد بحران دریای سرخ واقع بین هستند بااین حال، بعید است که به اصطلاح “فشار” ذکر شده در گزارش های رسانه ای غربی ها به گونه ای باشد که چین فشار سیاسی را به ایران وارد کرده است. آن چنان که عملکرد حوثی ها نشان می دهد نفوذ ایران بر حوثی ها به اندازه ای که غرب ادعا می کند نیست و حوثی ها در بسیاری از موارد استقلال قابل توجهی از سازماندهی نیروها تا ایدیولوژی و اهداف حمله داشته اند.

در همین حال موضوع مقامات چینی و کارشناسان سیاسی این کشور از علل ریشه ای تنش ها در جنگ غزه حکایت دارد. چینی ها معتقدند که علت اصلی حل بحران دریای سرخ در پایان دادن به درگیری فلسطین و اسراییل و فرونشاندن جنگ در غزه است، درحالی که ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی با این دو موضوع به طور جداگانه و مستقل برخورد می کنند که تحلیلی ناقص است. در مقابل دسته ای دیگر از تحلیلگران معتقدند منظور چینی ها از اتخاذ چنین سیاستی این است که اگر منافع ما به هر نحوی آسیب ببیند، تجارت ما با تهران را تحت تاثیر قرار خواهد داد، بنابراین حوثی ها باید از ادامه درگیری ها خودداری کنند. چه آنکه وضعیت در دریای سرخ به طور مستقیم به حوثی ها مربوط می شود؛ اما در مقایسه با نیروهای منطقه ای مانند الله در لبنان، سوریه و عراق، نفوذ ایران بر حوثی ها حداقلی است.

درخواست امریکا از چین برای میانجی گری

در همین حال روزنامه فایننشال تایمز به نقل از مقامات امریکایی نوشت که در سه ماه گذشته، ایالات متحده بارها از چین خواسته است تا حوثی های یمن را ترغیب کند تا حمله به کشتی های تجاری در دریای سرخ را کاهش دهند تا تنش ها در خاورمیانه تشدید نشود. به گفته مقامات امریکایی، از جمله جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی امریکا و جان فینر، معاون او و همچنین آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا، این موضوع را با مقامات چینی مطرح کرده اند و امیدوارند که چین هشدار امریکا را به ایران که روابط نزدیکی با حوثی ها دارد، برای جلوگیری از حملات حوثی ها منتقل کند. در این گزارش به نقل از یک مقام وزارت امور خارجه امریکا گفته شده است که مقامات امریکایی همچنین بر شورای امنیت سازمان ملل که چین یکی از پنج عضو دایم آن است، فشار وارد می کنند. یک مقام امریکایی به این روزنامه گفته که “نشانه هایی” وجود دارد که چین در مورد این موضوع درگیر شده است، اما “واضح نیست” و گفت که او “نمی خواهد در مورد آنچه چین انجام داده اغراق کند.”

گره تنش دریای سرخ در غزه

حوثی های یمن برای اولین بار در دهه 80 به عنوان یک گروه مسلح برای مقابله با نفوذ مذهبی سعودی ها در یمن ظاهر شدند. این گروه مدتهاست که توسط غربی ها به عنوان بخشی از “محور مقاومت” در نظر گرفته شدند. بعد از حمله غافلگیرانه جنبش حماس به اسراییل، حوثی ها ده ها حمله هواپیماهای بدون سرنشین و موشکی را علیه اسراییل و کشتی های تجاری که از دریای سرخ عبور می کنند، انجام داده اند و بسیاری از بزرگ ترین شرکت های حمل و نقل جهان، تولید کنندگان نفت و سایر صاحبان محموله ها را مجبور به انتقال کشتی ها از منطقه کرده اند. این ماه، ایالات متحده و بریتانیا حملات نظامی علیه حوثی ها را اغاز کردند، اما نتوانستند انها را از حمله به کشتی های ورودی و خروجی متوقف کنند.

در تحلیل نهایی این نکته اهمیت دارد که تنش در دریای سرخ، تجلی سرریز درگیری ها غزه است؛ بنابراین به عنوان یک کلان سیاست، اولویت اصلی آرام کردن هرچه سریع تر جنگ در غزه و جلوگیری از گسترش بیشتر یا حتی از کنترل خارج شدن درگیری است. درعین حال، چینی ها معتقدند که شورای امنیت هرگز به هیچ کشوری اجازه استفاده از زور علیه یمن را نداده است و ایتلاف امریکا حمایت چین را در گزینه نظامی علیه یمنی ها به همراه ندارد.

311213